د چین، افغانستان او پاکستان د بهرنیو چارو وزیرانو د پنځمې ناستې ګډه اعلامیه خپره شوه

د چین، افغانستان او پاکستان د بهرنیو چارو وزیرانو د پنځمې ناستې ګډه اعلامیه خپره شوه

باغي ټي وي رپوټ: 

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر بلاول بوټو زرداري، د چین د دولتي شورا غړي او د بهرنیو چارو وزیر کین ګنګ او د افغانستان د بهرنیو چارو سرپرست وزیر مولوي امیر خان متقي د ۲۰۲۳ کال د می په ۶ مه نېټه په اسلام اباد کې د چین، افغانستان او پاکستان د بهرنیو چارو وزیرانو پنځمه غونډه وکړه.

د بهرنیو چارو وزیرانو په دې باندې په ټینګار سره چې یو سوله ایز، باثباته او سوکاله افغانستان د سیمې په ګټه دی، د دې موخې د تحقق لپاره د درې اړخیزو همکاریو پر اهمیت ټینګار وکړ.

درې واړه خواوو هوډ وکړ چې د متقابل درناوي، مساوي مشورو او متقابلو ګټو پر بنسټ په امنیتي، پراختیايي او سیاسي برخو کې خپلې همکارۍ لا ژورې او پراخې کړي.

درې واړو خواوو د امنیتي ننګونو سره د مقابلې پر اړتیا ټینګار وکړ چې د سیمې او نړۍ امنیت ته جدي ګواښ پېښوي او د ټولې سیمې پر ثبات او اقتصادي هوساینې مستقیمه اغېزه کوي.

درې واړو لوریو د امنیت، سازمان شویو جرمونو، د نشه یي توکو د قاچاق او نورو برخو کې د همغږۍ او همکارۍ هوکړه وکړه او له نړیوالې ټولنې یې وغوښتل چې دوه اړخیزې او څو اړخیزې همکارۍ لا پیاوړې کړي او اړوندو هېوادونو ته په دې برخه کې لازم تجهیزات، او تخنیکي مرستې برابرې کړي.

درې واړو خواوو د تحریک طالبان پاکستان (TTP)، د ختیځ ترکستان اسلامي غورځنګ (ETIM) او نورو په ګډون هیڅ فرد، ډلې یا ګوند ته اجازه نه ورکوي چې د سیمې امنیت ته د زیان رسولو او ګواښلو لپاره خپلې خاورې وکاروي او یا ترهګریز فعالیتونه او فعالیتونه ترسره کړي.

درې واړو لورو د افغانستان په کورنیو چارو کې له لاسوهنې ډډه کولو او د افغانستان د سولې، ثبات او بیارغونې پر اړتیا ټینګار وکړ.

په افغانستان کې د اقتصادي فعالیتونو د رامنځته کولو پر اړتیا باندې د ټینګار په ترڅ کې، وزیرانو د افغانستان د اقتصاد د بیا احیا لپاره د حقیقي لارو د لټولو پر اهمیت ټینګار وکړ.

په دې موخه، وزیرانو موافقه وکړه چې د افغانستان د بیارغونې په برخه کې د لا زیاتو مرستو په اړه غور وکړي او د صنعتي کولو او د کار پیدا کولو په موخه د درې اړخیزې پانګونې امکانات ولټوي.

د افغانستان له خلکو سره د پیوستون په څرګندولو سره، درې واړو خواوو د بشري عملیاتو لپاره د تمویل د تشو د پوره کولو په شمول د افغانستان له خلکو سره د دوامداره او بیړني بشري ملاتړ پر اهمیت ټینګار وکړ.

وزیرانو ټینګار وکړ چې د افغانستان له خلکو سره بشردوستانه ملاتړ باید له هر ډول سیاسي ملحوظاتو لرې پاتې شي.

درې واړو خواوو د سیمه ییز اتصال د مرکز په توګه د افغانستان له ظرفیت څخه په بشپړه توګه د ګټې اخیستنې په اړه خپل هوډ یو ځل بیا تایید کړ.

د یو کمربند او یوې لارې د نوښت (BRI) لاندې د درې اړخیزو همکاریو د پراختیا او په ګډه د چین – پاکستان اقتصادي دهلیز افغانستان ته د غځولو په اړه د دوی ژمنې بیا تاییدوي.

دوی ټینګار وکړ چې د موجوده پروژو اهمیت په شمول د CASA-1000، TAPI، ټرانس-افغان ریل پټلۍ او داسې نور به سیمه ایز اتصال پیاوړی کړي او د دې سیمې د خلکو اقتصادي پرمختګ او سوکالي به تضمین کړي.

درې واړو خواوو په زیربناوو کې د “سخت اتصال” او په نورمونو او معیارونو کې “نرم اتصال” ته په وده ورکولو ټینګار وکړ، د خلکو د تګ راتګ او د دریو هیوادونو ترمنځ د سوداګریزو فعالیتونو لپاره د اسانتیاوو په اړه نور اقدامات د پلټنې غوښتنه یې وکړه.

درې واړو خواوو د ګوادر بندر له لارې د ټرانزیټي سوداګرۍ پر پراختیا موافقه وکړه. د درې اړخيزو همکاريو په اړه د خوښۍ په څرګندولو سره، درې واړو خواوو موافقه وکړه چې د تبادلې او روزنيزو پروګرامونو د پرمخ بيولو او د چين، افغانستان او پاکستان د درې اړخيزو عملي همکاريو د پروژو له لست سره سم د درې اړخيزو پروګرامونو په ترسره کولو سره د خلکو تر منځ د تبادلې پياوړتيا وکړي.

په دې خبرو کې د بهرنیو چارو وزیرانو لخوا درې واړو خواوو یو ځل بیا ټینګار وکړ چې د متقابلو ګټو په برخو کې لکه د اقتصادي پراختیا، ظرفیت لوړولو او د ژوند د ښه والي په برخو کې همکارۍ ته دوام ورکوي.

وزیرانو موافقه وکړه چې د کرنې، سوداګرۍ، انرژۍ، ظرفیت جوړونې، د سرحدونو د مدیریت او داسې نورو برخو کې به همکاري پیاوړې کړي.

وزیرانو له نړیوالې ټولنې وغوښتل چې له افغان لوري سره رغنده همکاري وکړي. په دې برخه کې، دوی د مختلفو میکانیزمونو او بڼو تر چتر لاندې د ترسره شویو هڅو ستاینه وکړه،په ځانګړې توګه د افغانستان د ګاونډیو هیوادونو په شمول، د افغانستان د موقت حکومت سره د خبرو اترو او رغنده ښکیلتیا د پراختیا لپاره.

درې واړو لوریو همداراز له نړیوالې ټولنې وغوښتل چې له افغانستان سره د نشه یي توکو په اغیزمنه مبارزه کې مرسته وکړي او د خپلواک او دوامدار پرمختګ لپاره د دې ظرفیت د لوړولو لپاره بدیل کښتونه جوړ کړي.

درې واړو خواوو له اړوندو هېوادونو وغوښتل چې د افغانستان پر وړاندې خپل یو اړخیز بندیزونه لرې کړي او د افغانانو په ګټه دې بهر کې شته شتمنۍ بېرته واخلي او په افغانستان کې د اقتصادي پرمختګ او سوکالۍ لپاره زمینه برابره کړي.

د ښځو د حقونو او ګټو د درناوي او ساتنې په برخه کې د افغانستان د موقت حکومت د پرله پسې ډاډونو په پام کې نیولو سره، درې واړو خواوو په نړیواله ټولنه غږ وکړ چې د افغانستان د بیارغونې او پراختیا ملاتړ وکړي او له افغانستان سره د حکومتدارۍ په ښه کولو او د ظرفیتونو د لوړولو په برخه کې مرسته وکړي.

د ښځو او ماشومانو په ګډون د افغاني ټولنې د ټولو برخو د اساسي حقونو او ګټو په اغیزمنه توګه ساتنه وشي.

وزيرانو د ميليونونو افغان کډوالو په کوربه توب کې د ګاونډيو هېوادونو په تېره بيا پاکستان له سخاوتمندانه مېلمه پالنې څخه مننه وکړه او له نړيوالې ټولنې يې وغوښتل چې د کډوالو په باعزته راستنېدو او ادغام کې له دغو هېوادونو او افغانستان سره لازمې مرستې وکړي.

درې واړو خواوو هوډ وکړ چې د درې اړخيزو همکاريو ميکانيزم ته د دوام ورکړې، په شمول د عمومي رئيس په کچه د عملي همکاريو ډيالوګ او د ښه ګاونډيتوب اړيکې او مشارکت پياوړی کړي.

اړوند موضوعات:

اسلام اباد کې د افغانستان-پاکستان د بهرنيو چارو وزيرانو او مل پلاوو دو اړخیزه ناسته ترسره شوی.

چین او افغانستان له پاکستان څخه د چین، افغانستان او پاکستان د بهرنیو چارو وزیرانو د پنځمې غونډې د بریالي تنظیم او د هغې د تود میلمه پالنې له امله مننه وکړه.